Werkgevers dringen aan op loonoffers om ontslagen te voorkomen

Werkgevers en vakbonden stevenen dit najaar mogelijk af op een stevige botsing over arbeidsvoorwaarden. Volgens werkgeversvereniging AWVN, die bedrijven bijstaat in cao-onderhandelingen, moeten bedrijven bestaande loonafspraken kunnen openbreken en nieuwe afspraken kunnen versoberen.

De coronacrisis noopt tot ingrijpende maatregelen.

‘Die zijn onvermijdelijk’, zegt AWVN-directeur Raymond Puts tegen het FD. ‘Ik denk niet in groten getale, maar er zullen in de zwaarst getroffen sectoren meer voorstellen op tafel komen voor een loonoffer, zoals bij Aon.’ De Britse verzekeraar vroeg het personeel wereldwijd 20% van het salaris in te leveren om heelhuids uit de crisis te komen. De vakbonden waren des duivels, maar volgens Aon doen genoeg medewerkers mee om de doelstelling te halen.

Loonsubsidies

Volgens Puts is het ‘merendeel’ van de bedrijven nu nog in staat om cao’s ongewijzigd te verlengen of bijvoorbeeld via uitstel van overeengekomen loonafspraken door de crisis te komen. Maar hij waarschuwt dat het sentiment bij 80% van zijn achterban negatief is en verwijst naar de verwachting van het Centraal Planbureau dat de werkloosheid dit jaar tot 4,8% en in 2021 tot 7% zal oplopen.

Werkgevers kunnen hun personeel dankzij loonsubsidies nu nog in dienst houden, maar deze zogeheten NOW-regeling loopt in september af. ‘Minister Koolmees (van Sociale Zaken, red.) heeft duidelijk gemaakt dat er geen NOW 3 komt en dat reorganisaties onder NOW 2 mogelijk moeten zijn. Er is hoge werkloosheid op komst. Daarmee ligt de vraag op de cao-tafels wat er nodig is om werkgelegenheid maximaal te behouden.’

Ander gesternte

Wat hem betreft hoort daar geen centrale looneis van 5% bij, zoals vakbond FNV die hanteert. Dat vond hij begin dit jaar overigens ook al. ‘Ik denk dat realisme de overhand krijgt. Zo’n verhoging ligt niet voor de hand’, zegt Puts. ‘Het moeilijkste is dat de huidige cao’s zijn gesloten onder een ander gesternte’, zegt hij vooruitblikkend op de ongetwijfeld hete herfst. ‘Die afspraken moeten nu worden versoberd. Daar zit de ergste pijn.’

FNV zegt per bedrijf of sector te streven naar maatwerk, maar eiste onlangs toch 5% loonsverhoging bij de supermarkten, die de eerste maanden van de crisis goede omzetten draaiden. Zelfs in dit soort sectoren is de loonruimte volgens Puts echter beperkt. ‘De groei gaat gepaard met kostenstijgingen en heeft ook gepiekt door hamstergedrag.’

Vakantiegeld

De AWVN stuurt haar leden woensdag mede namens VNO-NCW en MKB-Nederland een herziene arbeidsvoorwaardennota, als leidraad voor cao-onderhandelingen in een anderhalvemetersamenleving, volgens de AWVN ook wel krimp- of 90%-economie genoemd.

Daarin zit een hele staalkaart met kostenbeperkende maatregelen, variërend van gespreide of latere uitbetaling van vakantiegeld of dertiende maand tot tijdelijke loonsverlaging en beperking van verlofrechten. Om de pil te vergulden zouden werkgevers kunnen beloven om de schade weer in te halen als de omstandigheden verbeteren.

Thuiswerkers

Volgens de nota kunnen ze ook voorstellen om de pensioenopbouw te beperken of de jaarlijkse afdracht aan sociale fondsen een jaartje over te slaan. Voor de hand ligt het om thuiswerkers geen reiskostenvergoeding meer te geven. Ter compensatie zouden werknemers eenmalig verlof of meer ontwikkelingsmogelijkheden kunnen krijgen.

Puts: ‘Dat is de korte termijn. Op lange termijn maakt de crisis nog duidelijker dat we vaste werknemers wendbaarder en flexibeler moeten kunnen inzetten in dit soort onverwachte situaties. En dat we ze via opleidingen en werk-naar-werkbegeleiding ook beter moeten uitrusten om van baan te veranderen.’

Bron: financieel dagblad